🌿 کانابیس (ماری‌جوانا) پرمصرف‌ترین ماده مخدر غیرقانونی در دنیا است. طی سال‌های اخیر، روند قانونی‌شدن این ماده در کشورهای مختلف، به‌ویژه در آمریکا، کانادا و برخی کشورهای اروپایی افزایش یافته است که این موضوع پیامدهای پیچیده‌ای در حوزه سلامت عمومی و سیاست‌گذاری‌های اجتماعی ایجاد کرده است.

☠️ مواد صنعتی سنتتیک مانند فنتانیل و مشتقات آن، به دلیل قدرت اعتیادآوری بسیار بالا و دسترسی آسان، یکی از عوامل اصلی افزایش چشمگیر مرگ‌های ناشی از مصرف بیش از حد (اور دوز) در سال‌های اخیر بوده‌اند. این بحران در برخی کشورها به عنوان «اپیدمی مواد صنعتی» شناخته می‌شود.

🏥 تنها حدود ۱۲٪ از افراد مبتلا به اختلال مصرف مواد به خدمات درمانی، روان‌درمانی و بازتوانی دسترسی دارند. این کمبود دسترسی به خدمات درمانی یکی از چالش‌های مهم جهانی است که نیازمند سرمایه‌گذاری و توجه ویژه دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی می‌باشد.


🧠 پیامدهای سوءمصرف مواد مخدر بر سلامت روان و تحصیل:

❌ کاهش کارایی شناختی: مصرف مداوم مواد مخدر منجر به اختلال در تمرکز، کاهش قدرت حافظه، اختلال در تصمیم‌گیری و کندی واکنش‌های ذهنی می‌شود که همه اینها توانایی تحصیلی دانشجویان را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.

🧩 اختلالات روانی: مصرف مواد مخدر ارتباط نزدیکی با بروز اختلالات روانی مانند اضطراب، افسردگی، پارانویا، و حتی اختلالات روان‌پریشی دارد. این اختلالات سلامت روان را تخریب کرده و مسیر تحصیلی و اجتماعی فرد را دچار اختلال می‌کند.

⚠️ پیامدهای رفتاری و اجتماعی: سوءمصرف مواد می‌تواند باعث بروز مشکلات رفتاری از جمله خشونت، پرخاشگری، و رفتارهای مخاطره‌آمیز شود و در نهایت به انزوای اجتماعی و طرد شدن فرد از جامعه منجر گردد.

💡 ضرورت پیشگیری و حمایت: توجه به پیشگیری اولیه، ایجاد محیط‌های حمایت‌گر و دسترسی به خدمات روان‌درمانی برای دانشجویان، کلیدهای اصلی حفظ سلامت روان و ارتقاء کیفیت زندگی دانشجویان محسوب می‌شوند.

🎯 راهکارها و توصیه‌های عملی برای دانشجویان و جامعه دانشگاهی:

1️⃣ افزایش آگاهی و آموزش مستمر: برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی برای اطلاع‌رسانی درباره پیامدهای مصرف مواد و مهارت‌های مقابله‌ای.
2️⃣ ایجاد و تقویت شبکه‌های حمایتی: تشویق به تشکیل گروه‌های حمایتی میان دانشجویان برای ارتقای سلامت روان و مقابله با فشارهای تحصیلی و اجتماعی.
3️⃣ دسترسی به خدمات مشاوره و درمان: توسعه و تبلیغ خدمات مشاوره، روان‌درمانی و درمان سوءمصرف مواد در مراکز دانشگاهی و تسهیل دسترسی دانشجویان به آن.
4️⃣ تقویت مهارت‌های مقابله‌ای و مدیریت استرس: آموزش روش‌های علمی مدیریت استرس، مهارت‌های حل مسئله و تقویت تاب‌آوری روانی برای کاهش گرایش به مصرف مواد.
5️⃣ حمایت خانواده و جامعه: ایجاد فرهنگ حمایت خانواده و جامعه از افراد آسیب‌دیده و کاهش انگ اجتماعی برای افزایش مشارکت در درمان و بهبود.

🔥 شعار روز جهانی مبارزه با مواد مخدر ۲۰۲۵:
«شکستن زنجیرها: پیشگیری، درمان و بازتوانی برای همه»


💬 سخن پایانی:

مصرف مواد مخدر یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های سلامت عمومی است که علاوه بر تهدید سلامت جسمانی و روانی، تاثیرات مخربی بر تحصیل و آینده حرفه‌ای دانشجویان دارد. با همکاری جامعۀ علمی، خانواده، دانشگاه و دولت‌ها، می‌توان با راهکارهای پیشگیرانه، دسترسی به درمان‌های تخصصی و حمایت‌های روانی-اجتماعی، مسیر زندگی سالم‌تر و موفق‌تر را برای جوانان و دانشجویان فراهم کرد. اگر شما یا اطرافیانتان درگیر این چالش هستید، به یاد داشته باشید که تنها نیستید و مراکز مشاوره و درمان دانشگاهی آماده کمک و حمایت هستند.
دکترتوحید مرادی شیخ جان_روانشناس تربیتی, [۲۶.۰۶.۲۵ ۱۱:۱۲]
🌍🚭 ۵ تیرماه ۱۴۰۴ | روز جهانی مبارزه با سوءمصرف مواد مخدر


📊 آمار و واقعیت‌ها (بر اساس گزارش UNODC ۲۰۲۴):

👥 بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در بازه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال حداقل یک‌بار در سال ۲۰۲۳ مواد مخدر مصرف کرده‌اند. این آمار نشان‌دهنده افزایش مستمر مصرف مواد در سطح جهان است، به ویژه در میان جوانان و دانشجویان.

🌿 کانابیس (ماری‌جوانا) پرمصرف‌ترین ماده مخدر غیرقانونی در دنیا است. طی سال‌های اخیر، روند قانونی‌شدن این ماده در کشورهای مختلف، به‌ویژه در آمریکا، کانادا و برخی کشورهای اروپایی افزایش یافته است که این موضوع پیامدهای پیچیده‌ای در حوزه سلامت عمومی و سیاست‌گذاری‌های اجتماعی ایجاد کرده است.

☠️ مواد صنعتی سنتتیک مانند فنتانیل و مشتقات آن، به دلیل قدرت اعتیادآوری بسیار بالا و دسترسی آسان، یکی از عوامل اصلی افزایش چشمگیر مرگ‌های ناشی از مصرف بیش از حد (اور دوز) در سال‌های اخیر بوده‌اند. این بحران در برخی کشورها به عنوان «اپیدمی مواد صنعتی» شناخته می‌شود.

🏥 تنها حدود ۱۲٪ از افراد مبتلا به اختلال مصرف مواد به خدمات درمانی، روان‌درمانی و بازتوانی دسترسی دارند. این کمبود دسترسی به خدمات درمانی یکی از چالش‌های مهم جهانی است که نیازمند سرمایه‌گذاری و توجه ویژه دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی می‌باشد.


🧠 پیامدهای سوءمصرف مواد مخدر بر سلامت روان و تحصیل:

❌ کاهش کارایی شناختی: مصرف مداوم مواد مخدر منجر به اختلال در تمرکز، کاهش قدرت حافظه، اختلال در تصمیم‌گیری و کندی واکنش‌های ذهنی می‌شود که همه اینها توانایی تحصیلی دانشجویان را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.

🧩 اختلالات روانی: مصرف مواد مخدر ارتباط نزدیکی با بروز اختلالات روانی مانند اضطراب، افسردگی، پارانویا، و حتی اختلالات روان‌پریشی دارد. این اختلالات سلامت روان را تخریب کرده و مسیر تحصیلی و اجتماعی فرد را دچار اختلال می‌کند.

⚠️ پیامدهای رفتاری و اجتماعی: سوءمصرف مواد می‌تواند باعث بروز مشکلات رفتاری از جمله خشونت، پرخاشگری، و رفتارهای مخاطره‌آمیز شود و در نهایت به انزوای اجتماعی و طرد شدن فرد از جامعه منجر گردد.

💡 ضرورت پیشگیری و حمایت: توجه به پیشگیری اولیه، ایجاد محیط‌های حمایت‌گر و دسترسی به خدمات روان‌درمانی برای دانشجویان، کلیدهای اصلی حفظ سلامت روان و ارتقاء کیفیت زندگی دانشجویان محسوب می‌شوند.

🎯 راهکارها و توصیه‌های عملی برای دانشجویان و جامعه دانشگاهی:

1️⃣ افزایش آگاهی و آموزش مستمر: برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی برای اطلاع‌رسانی درباره پیامدهای مصرف مواد و مهارت‌های مقابله‌ای.
2️⃣ ایجاد و تقویت شبکه‌های حمایتی: تشویق به تشکیل گروه‌های حمایتی میان دانشجویان برای ارتقای سلامت روان و مقابله با فشارهای تحصیلی و اجتماعی.
3️⃣ دسترسی به خدمات مشاوره و درمان: توسعه و تبلیغ خدمات مشاوره، روان‌درمانی و درمان سوءمصرف مواد در مراکز دانشگاهی و تسهیل دسترسی دانشجویان به آن.
4️⃣ تقویت مهارت‌های مقابله‌ای و مدیریت استرس: آموزش روش‌های علمی مدیریت استرس، مهارت‌های حل مسئله و تقویت تاب‌آوری روانی برای کاهش گرایش به مصرف مواد.
5️⃣ حمایت خانواده و جامعه: ایجاد فرهنگ حمایت خانواده و جامعه از افراد آسیب‌دیده و کاهش انگ اجتماعی برای افزایش مشارکت در درمان و بهبود.

🔥 شعار روز جهانی مبارزه با مواد مخدر ۲۰۲۵:
«شکستن زنجیرها: پیشگیری، درمان و بازتوانی برای همه»


💬 سخن پایانی:

مصرف مواد مخدر یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های سلامت عمومی است که علاوه بر تهدید سلامت جسمانی و روانی، تاثیرات مخربی بر تحصیل و آینده حرفه‌ای دانشجویان دارد. با همکاری جامعۀ علمی، خانواده، دانشگاه و دولت‌ها، می‌توان با راهکارهای پیشگیرانه، دسترسی به درمان‌های تخصصی و حمایت‌های روانی-اجتماعی، مسیر زندگی سالم‌تر و موفق‌تر را برای جوانان و دانشجویان فراهم کرد. اگر شما یا اطرافیانتان درگیر این چالش هستید، به یاد داشته باشید که تنها نیستید و مراکز مشاوره و درمان دانشگاهی آماده کمک و حمایت هستند.


✍️ تهیه و تنظیم: دکتر توحید مرادی

────❀❀❀────
🕊 مرکز مشاوره، سلامت و سبک زندگی دانشگاه بناب
📞 ۰۴۱-۶۱۸۱۱۵۱۴
🌐 www.moshaver.ubonab.ac.ir
🆔 eitaa.com/salamat_unibon
────❀❀❀────


📚References

United Nations Office on Drugs and Crime. (2024). World Drug Report 2024. United Nations. https://www.unodc.org/unodc/en/data-and-analysis/wdr2024.html

Volkow, N. D., & Blanco, C. (2023). The changing landscape of substance use disorders: Trends and challenges. New England Journal of Medicine, 388(18), 1711–1722. https://doi.org/10.1056/NEJMra2212712

دکترتوحید مرادی شیخ جان_روانشناس تربیتی, [۲۶.۰۶.۲۵ ۱۱:۱۲]
Compton, W. M., & Volkow, N. D. (2022). Substance use disorders: Epidemiology, comorbidity, and treatment. Lancet Psychiatry, 9(10), 822–834. https://doi.org/10.1016/S2215-0366(22)00247-0

Marsch, L. A., Bickel, W. K., & Badger, G. J. (2023). Treatment access and barriers in substance use disorders: A systematic review. Journal of Substance Abuse Treatment, 140, Article 108793. https://doi.org/10.1016/j.jsat.2022.108793

McHugh, R. K., & Weiss, R. D. (2021). Impact of substance use disorders on cognition and mental health: Implications for treatment. Psychiatric Clinics of North America, 44(3), 399–414. https://doi.org/10.1016/j.psc.2021.04.001